เรื่องของการเช็คว่าไฟล์ mp3 320 kbps ที่โหลดมาจากที่ต่างๆนั้น เป็น 320 kbps จริงๆ หรือปลอมแปลงกลับมาจาก mp3 ที่มีความละเอียดน้อยกว่าเพื่อโก่ง bitrate
ตรวจสอบ-แก้ไขที่เว็บ GF โดย PenguinO
ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับไฟล์เพลงประเภทต่างๆกันสักนิดก่อนครับ ไฟล์เพลงเป็นสิ่งที่แปลงมาจากแผ่น CD ต้นฉบับ ซึ่งคุณภาพนั้นมีทั้งเทียบเท่าและด้อยกว่าขึ้นอยู่กับรูปแบบที่เราแปลง ถ้าเราต้องการแปลงแล้วให้ได้ไฟล์ที่มีคุณภาพสูง ก็ควรแปลงออกมาเป็นไฟล์ lossless เช่นไฟล์ wave หรือ flac แต่ไฟล์เหล่านี้มักมีขนาดใหญ่มากคนส่วนใหญ่ที่ไม่ได้ซีเรียสมากนักจึงชอบไฟล์เพลงประเภท mp3 ซึ่งจะมีการบีบอัดมากกว่า ทำให้ขนาดไฟล์เล็กลงแต่คุณภาพก็ลดลง (Loss) ตามไปด้วยเช่นกัน
หากพูดถึงคุณภาพของไฟล์เพลงแล้วเราก็ต้องมาดูกันที่ kbps กันครับ kbps ย่อมาจาก kilobit per second เป็นค่า Bit rate ที่แสดงให้เห็นว่ามีปริมาณข้อมูลบิตมากแค่ไหนต่อ 1 วินาที ซึ่งไฟล์ต้นฉบับจาก CD จะมีบิตเรทที่ 1411.2 kbps ไฟล์ wave ซึ่งถือว่าเป็นไฟล์ lossless ชนิดหนึ่ง ก็มีบิตเรทเท่ากับ CD เช่นกัน (ถ้ากำหนดเป็น CD Quality) ส่วน mp3 ที่นิยมกันจะมี Bit rate อยู่ที่ 320kbps,192kbps,128kbps ซึ่งจะเห็นได้ว่าลดลงมาก แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว mp3 320kbps ก็ให้คุณภาพเสียงที่น่าพอใจโดยที่ขนาดไฟล์ไม่ใหญ่นัก จึงเป็นที่นิยมกันมาก
Mp3 320 kbps ที่มีให้โหลดกันตามเว็บบอร์ดต่างๆอาจมีทั้งความละเอียด 320kbps จริงๆ หรือ 320kbps ปลอมที่แปลงมาจาก 128 kbps ซึ่งถ้าใครที่ฟังออกก็จะรู้ได้ทันที แต่สำหรับบางคนที่หูยังไม่เทพพอก็อาจไม่รู้ตัว
แนะนำว่าให้ตรวจสอบด้วย Software จะดีกว่านะครับ
โปรแกรมที่ทาง IndyGadget แนะนำคือ Audacity ซึ่งเป็น freeware สามารถโหลดได้จาก
หลังจากติดตั้งเสร็จแล้วให้เปิดโปรแกรมขึ้นมา จะเห็นหน้าตาประมาณนี้ครับ
เปิดไฟล์เพลงที่ต้องการตรวจสอบเข้ามาในโปรแกรมครับ จะเห็นประมาณนี้
ในการทดสอบของทาง indygadget ได้ทำการทดสอบไฟล์ตาม Spec เหล่านี้เพื่อให้เห็นความแตกต่างครับ
โดยไฟล์ที่ทดสอบจะเป็นเพลงเดียวกันทั้งหมด
① ไฟล์ wave lossless
② Mp3 320 kbps แปลงมากจาก wave lossless
③ Mp3 128 kbps แปลงมากจาก wave lossless
④ Mp3 320 kbps ปลอม ซึ่งแปลง (up sampling) มาจาก Mp3 128kbps ③
ขั้นตอนการทดสอบมีดังนี้
เลือกช่วงของเพลง ควรจะเลือกช่วงที่มีดนตรีเยอะๆหน่อย คลิกลากให้ได้ช่วงประมาณ 1 นาทีก็เพียงพอครับ แล้วเข้าเมนู Analyze แล้วคลิกที่ Plot Spectrum
- ไฟล์ wave lossless จะเห็นเสียงในแต่ละช่วงความถี่ดังนี้ จะเห็นว่ามี Sampling เสียงที่ 44100 Hz (ซ้าย+ขวา อย่างละ 22050 Hz)
- Mp3 320 kbps แปลงมากจาก wave lossless ก็ยังมี sampling เสียงที่ 44100 Hz เช่นกัน เรียกได้ว่าถ้าไม่หูทองคงฟังกันไม่ออกเลยทีเดียว สำหรับ mp3 320kbps กับไฟล์ lossless ชนิดต่างๆ (โปรดสังเกตการ drop ที่ปลายๆ)
- Mp3 128 kbps แปลงมากจาก wave lossless จะเห็นว่า Sampling ที่ 32000 Hz เท่านั้น รายละเอียดเสียงที่มีความถี่สูง-ต่ำนอก Range นี้ก็จะหายไปหมด
- Mp3 320 kbps ปลอม ซึ่งแปลงมาจาก Mp3 128 kbps ด้านบน ก็ไม่ต่างอะไรมากจาก 128 kbps รายละเอียดที่สูงกว่า 16000 Hz ของแต่ละ Channel หายไปหมดเช่นกัน เพราะมันก็แปลง (Up sampling) มาจาก 128 kbps ซึ่งถูกบีบอัดจนปลายๆ Range มัน loss ไปแล้วนั่นเองครับ
เป็นยังไงกันบ้างครับสำหรับวิธีการตรวจ mp3 320kbps ปลอม ตรวจได้ง่ายๆ ไม่ยากเลย ดังนั้นเพื่อนๆสามารถเอาไปเช็ค mp3 ที่มีอยู่ในเครื่องได้เลย ส่วนใครที่ชอบแจก mp3 320kbps ปลอมตามเว็บบอร์ดต่างๆก็ควรเลิกแล้วนะครับ เพราะสมัยนี้มันตรวจสอบกันง่ายๆ หูไม่เทพก็ตรวจสอบได้
ความเห็นส่วนตัว: วิธีการที่ใช้ในการทดสอบนี้เป็นเทคนิคที่ดีครับ
สามารถประยุกต์ใช้กับ Audio Software อื่นๆได้เช่นกัน
รูปหน้าต่าง Spectrum Analysis (Sony Sound Forge 9.0)
#2 MP3 320kbps
#3 MP3 128kbps
#4 MP3 128kbps → 320kbps
รูปของผมอาจจะดูง่ายกว่าของต้นฉบับ (Indy) นิดหน่อยนะครับ เพราะ Software คนละอย่าง
และไม่ได้แปะลายน้ำตรงปลายกราฟ
สรุปว่าเทคนิคพิสูจน์แล้ว ใช้ได้จริงครับ 
ปล. ผมไม่ได้ Test Lossless นะครับ
Edited by PenguinO - 12 Jul 2014 at 18:42